نوع مقاله : سخنرانی کلیدی
نویسندگان
1 استاد بازنشسته دانشگاه تبریز، استاد مرکز سنجش و ارزیابی زبان انگلیسی دانشگاه اوتاوا، کانادا
2 دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
چکیده
دکتر کاظم لطفی پور ساعدی استاد بازنشسته دانشگاه تبریز و در حال حاضر استاد ناظر در مرکز سنجش و ارزیابی زبان انگلیسی دانشگاه اوتاوا در کانادا می باشند. ایشان به عنوان سخنران اصلی در دومین کنفرانس بررسی مسائل زبان انگلیسی که 9-10 اردیبهشت سال 1397 در دانشگاه شهید مدنی آذربایجان برگزار گردید، حضور یافته و به ایراد سخنرانی پرداختند. متن سخنرانی ایشان با موضوع متنیّت: در آموزش زبان انگلیسی بر کدام «شکل زبانی« باید تکیه داشت، در این بخش از مجله زبانشناسی کاربردی و ادبیات کاربردی: پویش ها و پیشرفت ها در اختیار علاقمندان قرار می گیرد.
با توجه به ماهیت ویژۀ (فرآیندی) دانش مربوط به ارتباط کلامی یا همان زبان، روند حاکم در زمینۀ پژوهش های زبانشناسی کاربردی در چند دهۀ اخیر به نوعی مدافع "فراگیری" زبان دوم یا خارجی در مقابل "یادگیری" آن بوده اند. در فراگیری زبان، توجه اصلی باید بر معناها باشد؛ اما اندکی توجه به فرم های زبان هم مجاز است. لیکن به نظر می رسد سوء برداشت متداول دربارۀ فرم زبانی این بوده که آنرا مترادف "روابط دستوری" در جملات دانسته اند. این سوء برداشت ناشی از نظریۀ رایج در زبانشناسی است که زبان را متشکل از تعدادی جمله می داند که حامل معنای سپرده شده به آنها هستند بدون اینکه ماهیت واقعی مبادلات کلامی لحاظ گردد که در آنها معنا به شیوه ای گفتمانی و با مشارکت طرفین ارتباط کلامی تشکیل می گردد و آنچه که این فرایند را اداره می کند متن زبان (نشأت گرفته از متنیَت آن) است و نه جملات زبان (که متکی بر روابط دستوری صحیح در جملات باشد). استدلال مقاله حاضر این است که باید متنیَت زبان که نمایانگر گفتمان نهفته در آن است، همان "فرم زبانی" است که باید در تمرینات تسهیل کنندۀ فراگیری زبان دوم مد نظر قرار گیرد. متنیَت زبان و عوامل مربوط به "ایجاد و بیان پیام" مربوط به آن است که با ادراک آنها دریافت کننده پیام به سلسله مراتب به هم پیوسته در متنی که به صورت خطی سازمان یافته پی می برد. هر متن را می توان متشکل از واحدهایی در نظر گرفت که در بر گیرندۀ بسته های روانشناختی- اجتماعی- زبانشناختی هستند که به عرضۀ خطی سلسله مراتب متنی کمک می کنند. این واحدها در متن نوشتاری با عنوان واحدهای T شناخته می شوند و قطعه ای از زبان را شامل می شوند که بین دو نقطه قرار می گیرند. واحدهای T کانون "خلق پیام ها" هستند که در عین حال حامل برخی عناصر "بیان پیام ها" هم می باشند. تنوع موجود در پیکربندی کلَی واحدهای T از جمله انتخاب فعل اصلی (کانون) و نیز عناصر بیان کنندۀ پیام که در اطراف آن جمع شده اند و نحوۀ شکل گیری و ظهور آنها در مقاله حاضر مورد بحث قرار می گیرد. استدلال اینست که فعالیتهای "فرم – محور" در فراگیری زبان دوم که به منظور بالابردن آگاهی فراگیران از فرمهای زبانی تعبیه می شوند، لازم است در راستای ابعاد مربوط به متنیَت زبان قرار گیرند. نمونه هایی از این فعالیت ها با تمرکز بر مهارتهای خواندن و نوشتن ارائه می گردد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
)