نوع مقاله : مصاحبه

نویسنده

• دکتر شیرزاد طایفی

دانشیار گروه ربان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجی، دانشگاه علّامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

بسیاری از صاحب­نظران معتقدند میان زبان و نوشتار زنان و زبان و نوشتار مردان، تفاوت وجود دارد. در این مقاله زبان زنانه و مردانه در رمان «شب‏های تهران» نوشتة غزاله علیزاده و «عزاداران بیل» نوشتۀ غلامحسین ساعدی بر اساس نظریه­های زبان­شناسان اجتماعی از منظر دستور زبان مقایسه شده است تا میزان تأثیر جنسیت نویسنده بر زبان داستان و میزان موفقیت نویسنده در ایجاد زبانی متناسب با جنسیت شخصیت­های هم­جنس و غیرهم­جنس­، ارزیابی شود. برای این منظور، زبان زنانه و مردانه در حیطۀ دستور زبان بر اساس متغیرهای زیر مورد بررسی قرار گرفت؛ واژگان از قبیل: دش­واژه­ها، سوگندواژه­ها، رنگ­واژه­ها و جملات از قبیل: تعدیل­کننده­ها و تصدیق­گرها. یافته­ها نشان می­دهد، زبان شخصیت­ها تحت تأثیر جنسیت نویسندگان قرار دارد و کلیشه­های زبان زنانه در این آثار با بسامد بیش­تری تکرار شده است. هم­چنین بر اساس متغیرهای فوق مشخص شد، نویسندگان از بسیاری جهات توانسته­اند زبانی متناسب با جنسیت شخصیت­ها ایجاد کند. در پاره­ای ­موارد که تناسبی بین زبان و جنسیت، به­ویژه در شخصیت­های زن دیده نمی­شود، بیشتر به دلیل روحیات نویسنده و تعمد اوست که خواسته زنان را در برابر سلطه­گری جامعة مردسالار حاکم فراهنجار نشان دهد.

کلیدواژه‌ها

• غلامحسین ساعدی
• غزاله علیزاده
• «شب‌های تهران»
• «عزاداران بیل»
• زبان
• جنسیت

20.1001.1.2383591.2021.9.1.13.4

موضوعات

• 3. Applied Literature